Polenler
Polenler, bitkide stamenlerin bir bölümü olan anterlerdeki polen keselerinde oluÅŸurlar ve erkek gameti, diÅŸi gamete taşıyan yapılar olarak bilinirler. Havada uçuÅŸan polenler için “Polen Bulutu” topraÄŸa dökülenler için ise “Polen YaÄŸmuru” deyimleri kullanılır. Polenlerin, bitkilerin diÅŸi organları (stigma) tarafından yakalanmasına da “Polinasyon” ya da “TozlaÅŸma” adı verilir. Åžekil, renk ve içerikleri bakımından büyük farklılıklar göstemekte olup, genellikle elipsoidtirler. Polenler anterlerde olgunlaÅŸtıktan sonra serbest kalarak etrafa saçılırlar, disseminasyon olarak adlandırılan bu olayla polenler bir süre yerde, su yüzeylerinde ya da aÄŸaç dal ve yaprakları arasında uçuÅŸurlar.
Rüzgârla tozlaÅŸan bitkiler, döllenmeyi güvence altına almak için çok fazla miktarlarda polen üretirler. ÖrneÄŸin; Pinus spp. (Çam)’ ta bir erkek kozalak yılda 5 milyon civarında, aÄŸacın kendisi ise 12,5 milyara yakın polen üretebilmekte ve ÅŸiddetli rüzgârlarda 300 km.’ye kadar uçuÅŸabilmektedirler. Fagus spp. (Kayın)’ta bir çiçek kurulunun ürettiÄŸi polen sayısı 12 bin iken, tek bir aÄŸaçta bu miktar 2 milyara kadar çıkmaktadır. Yine, Juglans regia (Ceviz)’nın bir çiçek kurulu 2 milyon, Corylus spp.’ un bir çiçek kurulu ise 5 milyon civarinda polen meydana getirebilmektedir.
Günümüzde havada bulunan polenlerin tespit edilmesine yönelik çalışmalarda daha çok volumetrik yöntem uyarınca “Lanzoni ve Burkard” gibi polen tutma cihazları kullanılmaktadır. Bu cihaz m3 havada bulunan polenlerin saatlik, günlük, haftalık ve aylık deÄŸiÅŸimleri miktarlarını saptanması mümkün kılmaktaır. Herhangi bir bölge için yapılan polen takvimleri, allerjik polenlere karşı duyarlı bireylerin allerjenlere karşı korunmasında yol göstericidir. Pilot bölge olarak seçilen Ä°zmir’de polenlerin atmosfere saçıldığı dönemlerin baÅŸlangıcı, en yüksek yoÄŸunluÄŸa eriÅŸtiÄŸi ve sona erdiÄŸi dönemler meteorolojik parametrelerle birlikte halka duyurulması polene duyarlı kiÅŸiler açısından büyük önem arz etmektedir.
